3.3 Khattiyaseṭṭhabhāva

Atha kho bhagavā ambaṭṭhaṃ māṇavaṃ āmantesi—

“taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha khattiyakumāro brāhmaṇakaññāya saddhiṃ saṃvāsaṃ kappeyya, tesaṃ saṃvāsamanvāya putto jāyetha. Yo so khattiyakumārena brāhmaṇakaññāya putto uppanno, api nu so labhetha brāhmaṇesu āsanaṃ vā udakaṃ vā”ti?

“Labhetha, bho gotama”. “Api nu naṃ brāhmaṇā bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā”ti?

“Bhojeyyuṃ, bho gotama”. “Api nu naṃ brāhmaṇā mante vāceyyuṃ vā no vā”ti?

“Vāceyyuṃ, bho gotama”. “Api nussa itthīsu āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vā”ti?

“Anāvaṭaṃ hissa, bho gotama”. “Api nu naṃ khattiyā khattiyābhisekena abhisiñceyyun”ti?

“No hidaṃ, bho gotama”. “Taṃ kissa hetu”? “Mātito hi, bho gotama, anupapanno”ti.

“Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha brāhmaṇakumāro khattiyakaññāya saddhiṃ saṃvāsaṃ kappeyya, tesaṃ saṃvāsamanvāya putto jāyetha. Yo so brāhmaṇakumārena khattiyakaññāya putto uppanno, api nu so labhetha brāhmaṇesu āsanaṃ vā udakaṃ vā”ti?

“Labhetha, bho gotama”. “Api nu naṃ brāhmaṇā bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā”ti?

“Bhojeyyuṃ, bho gotama”. “Api nu naṃ brāhmaṇā mante vāceyyuṃ vā no vā”ti?

“Vāceyyuṃ, bho gotama”. “Api nussa itthīsu āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vā”ti?

“Anāvaṭaṃ hissa, bho gotama”. “Api nu naṃ khattiyā khattiyābhisekena abhisiñceyyun”ti?

“No hidaṃ, bho gotama”. “Taṃ kissa hetu”? “Pitito hi, bho gotama, anupapanno”ti.

“Iti kho, ambaṭṭha, itthiyā vā itthiṃ karitvā purisena vā purisaṃ karitvā khattiyāva seṭṭhā, hīnā brāhmaṇā. Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha brāhmaṇā brāhmaṇaṃ kismiñcideva pakaraṇe khuramuṇḍaṃ karitvā bhassapuṭena vadhitvā raṭṭhā vā nagarā vā pabbājeyyuṃ. Api nu so labhetha brāhmaṇesu āsanaṃ vā udakaṃ vā”ti?

“No hidaṃ, bho gotama”. “Api nu naṃ brāhmaṇā bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā”ti?

“No hidaṃ, bho gotama”. “Api nu naṃ brāhmaṇā mante vāceyyuṃ vā no vā”ti?

“No hidaṃ, bho gotama”. “Api nussa itthīsu āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vā”ti?

“Āvaṭaṃ hissa, bho gotama”.

“Taṃ kiṃ maññasi, ambaṭṭha, idha khattiyā khattiyaṃ kismiñcideva pakaraṇe khuramuṇḍaṃ karitvā bhassapuṭena vadhitvā raṭṭhā vā nagarā vā pabbājeyyuṃ. Api nu so labhetha brāhmaṇesu āsanaṃ vā udakaṃ vā”ti?

“Labhetha, bho gotama”. “Api nu naṃ brāhmaṇā bhojeyyuṃ saddhe vā thālipāke vā yaññe vā pāhune vā”ti?

“Bhojeyyuṃ, bho gotama”. “Api nu naṃ brāhmaṇā mante vāceyyuṃ vā no vā”ti?

“Vāceyyuṃ, bho gotama”. “Api nussa itthīsu āvaṭaṃ vā assa anāvaṭaṃ vā”ti?

“Anāvaṭaṃ hissa, bho gotama”.

“Ettāvatā kho, ambaṭṭha, khattiyo paramanihīnataṃ patto hoti, yadeva naṃ khattiyā khuramuṇḍaṃ karitvā bhassapuṭena vadhitvā raṭṭhā vā nagarā vā pabbājenti. Iti kho, ambaṭṭha, yadā khattiyo paramanihīnataṃ patto hoti, tadāpi khattiyāva seṭṭhā, hīnā brāhmaṇā. Brahmunā pesā, ambaṭṭha, sanaṅkumārena gāthā bhāsitā—

‘Khattiyo seṭṭho janetasmiṃ,
ye gottapaṭisārino;
Vijjācaraṇasampanno,
so seṭṭho devamānuse’ti.

Sā kho panesā, ambaṭṭha, brahmunā sanaṅkumārena gāthā sugītā no duggītā, subhāsitā no dubbhāsitā, atthasaṃhitā no anatthasaṃhitā, anumatā mayā. Ahampi hi, ambaṭṭha, evaṃ vadāmi—

Khattiyo seṭṭho janetasmiṃ,
ye gottapaṭisārino;
Vijjācaraṇasampanno,
so seṭṭho devamānuse”ti.

Bhāṇavāro paṭhamo.