19.1.2 Saṅkiccajātaka

Disvā nisinnaṃ rājānaṃ,
brahmadattaṃ rathesabhaṃ;
Athassa paṭivedesi,
“yassāsi anukampako.

Saṅkiccāyaṃ anuppatto,
isīnaṃ sādhusammato;
Taramānarūpo niyyāhi,
khippaṃ passa mahesinaṃ”.

Tato ca rājā taramāno,
yuttamāruyha sandanaṃ;
Mittāmaccaparibyūḷho,
agamāsi rathesabho.

Nikkhippa pañca kakudhāni,
kāsīnaṃ raṭṭhavaḍḍhano;
Vālabījanimuṇhīsaṃ,
khaggaṃ chattañcupāhanaṃ.

Oruyha rājā yānamhā,
ṭhapayitvā paṭicchadaṃ;
Āsīnaṃ dāyapassasmiṃ,
saṅkiccamupasaṅkami.

Upasaṅkamitvā so rājā,
sammodi isinā saha;
Taṃ kathaṃ vītisāretvā,
ekamantaṃ upāvisi.

Ekamantaṃ nisinnova,
atha kālaṃ amaññatha;
Tato pāpāni kammāni,
pucchituṃ paṭipajjatha.

“Isiṃ pucchāma saṅkiccaṃ,
isīnaṃ sādhusammataṃ;
Āsīnaṃ dāyapassasmiṃ,
isisaṃghapurakkhataṃ.

Kaṃ gatiṃ pecca gacchanti,
narā dhammāticārino;
Aticiṇṇo mayā dhammo,
taṃ me akkhāhi pucchito”.

Isī avaca saṅkicco,
kāsīnaṃ raṭṭhavaḍḍhanaṃ;
Āsīnaṃ dāyapassasmiṃ,
“mahārāja suṇohi me.

Uppathena vajantassa,
yo maggamanusāsati;
Tassa ce vacanaṃ kayirā,
nāssa maggeyya kaṇṭako.

Adhammaṃ paṭipannassa,
yo dhammamanusāsati;
Tassa ce vacanaṃ kayirā,
na so gaccheyya duggatiṃ”.

“Dhammo patho mahārāja,
adhammo pana uppatho;
Adhammo nirayaṃ neti,
dhammo pāpeti suggatiṃ.

Adhammacārino rāja,
narā visamajīvino;
Yaṃ gatiṃ pecca gacchanti,
niraye te suṇohi me.

Sañjīvo kāḷasutto ca,
saṅghāto dve ca roruvā;
Athāparo mahāvīci,
tāpano ca patāpano.

Iccete aṭṭha nirayā,
akkhātā duratikkamā;
Ākiṇṇā luddakammehi,
paccekā soḷasussadā.

Kadariyatāpanā ghorā,
accimanto mahabbhayā;
Lomahaṃsanarūpā ca,
bhesmā paṭibhayā dukhā.

Catukkaṇṇā catudvārā,
vibhattā bhāgaso mitā;
Ayopākārapariyantā,
ayasā paṭikujjitā.

Tesaṃ ayomayā bhūmi,
jalitā tejasā yutā;
Samantā yojanasataṃ,
phuṭā tiṭṭhanti sabbadā.

Ete patanti niraye,
uddhampādā avaṃsirā;
Isīnaṃ ativattāro,
saññatānaṃ tapassinaṃ.

Te bhūnahuno paccanti,
macchā bilakatā yathā;
Saṃvacchare asaṅkheyye,
narā kibbisakārino.

Ḍayhamānena gattena,
niccaṃ santarabāhiraṃ;
Nirayā nādhigacchanti,
dvāraṃ nikkhamanesino.

Puratthimena dhāvanti,
tato dhāvanti pacchato;
Uttarenapi dhāvanti,
tato dhāvanti dakkhiṇaṃ;
Yaṃ yañhi dvāraṃ gacchanti,
taṃ tadeva pidhīyare.

Bahūni vassasahassāni,
janā nirayagāmino;
Bāhā paggayha kandanti,
patvā dukkhaṃ anappakaṃ.

Āsīvisaṃva kupitaṃ,
tejassiṃ duratikkamaṃ;
Na sādhurūpe āsīde,
saññatānaṃ tapassinaṃ.

Atikāyo mahissāso,
ajjuno kekakādhipo;
Sahassabāhu ucchinno,
isimāsajja gotamaṃ.

Arajaṃ rajasā vacchaṃ,
Kisaṃ avakiriya daṇḍakī;
Tālova mūlato chinno,
Sa rājā vibhavaṅgato.

Upahacca manaṃ majjho,
mātaṅgasmiṃ yasassine;
Sapārisajjo ucchinno,
majjhāraññaṃ tadā ahu.

Kaṇhadīpāyanāsajja,
Isiṃ andhakaveṇḍayo;
Aññoññaṃ musalā hantvā,
Sampattā yamasādhanaṃ.

Athāyaṃ isinā satto,
antalikkhacaro pure;
Pāvekkhi pathaviṃ cecco,
hīnatto pattapariyāyaṃ.

Tasmā hi chandāgamanaṃ,
nappasaṃsanti paṇḍitā;
Aduṭṭhacitto bhāseyya,
giraṃ saccūpasaṃhitaṃ.

Manasā ce paduṭṭhena,
yo naro pekkhate muniṃ;
Vijjācaraṇasampannaṃ,
gantā so nirayaṃ adho.

Ye vuḍḍhe paribhāsanti,
pharusūpakkamā janā;
Anapaccā adāyādā,
tālavatthu bhavanti te.

Yo ca pabbajitaṃ hanti,
katakiccaṃ mahesinaṃ;
Sa kāḷasutte niraye,
cirarattāya paccati.

Yo ca rājā adhammaṭṭho,
raṭṭhaviddhaṃsano mago;
Tāpayitvā janapadaṃ,
tāpane pecca paccati.

So ca vassasahassāni,
sataṃ dibbāni paccati;
Accisaṃghapareto so,
dukkhaṃ vedeti vedanaṃ.

Tassa aggisikhā kāyā,
niccharanti pabhassarā;
Tejobhakkhassa gattāni,
lomehi ca nakhehi ca.

Ḍayhamānena gattena,
niccaṃ santarabāhiraṃ;
Dukkhābhitunno nadati,
nāgo tuttaṭṭito yathā.

Yo lobhā pitaraṃ hanti,
dosā vā purisādhamo;
Sa kāḷasutte niraye,
cirarattāya paccati.

Sa tādiso paccati lohakumbhiyaṃ,
Pakkañca sattīhi hananti nittacaṃ;
Andhaṃ karitvā muttakarīsabhakkhaṃ,
Khāre nimujjanti tathāvidhaṃ naraṃ.

Tattaṃ pakkuthitamayoguḷañca,
Dīghe ca phāle cirarattatāpite;
Vikkhambhamādāya vibandharajjubhi,
Vivaṭe mukhe sampavisanti rakkhasā.

Sāmā ca soṇā sabalā ca gijjhā,
Kākoḷasaṅghā ca dijā ayomukhā;
Saṅgamma khādanti vipphandamānaṃ,
Jivhaṃ vibhajja vighāsaṃ salohitaṃ.

Taṃ daḍḍhatālaṃ paribhinnagattaṃ,
Nippothayantā anuvicaranti rakkhasā;
Ratī hi nesaṃ dukhino panītare,
Etādisasmiṃ niraye vasanti;
Ye keci loke idha pettighātino.

Putto ca mātaraṃ hantvā,
ito gantvā yamakkhayaṃ;
Bhusamāpajjate dukkhaṃ,
attakammaphalūpago.

Amanussā atibalā,
hantāraṃ janayantiyā;
Ayomayehi vālehi,
pīḷayanti punappunaṃ.

Tamassavaṃ sakā gattā,
rudhiraṃ attasambhavaṃ;
Tambalohavilīnaṃva,
tattaṃ pāyenti mattighaṃ.

Jigucchaṃ kuṇapaṃ pūtiṃ,
Duggandhaṃ gūthakaddamaṃ;
Pubbalohitasaṅkāsaṃ,
Rahadamogayha tiṭṭhati.

Tamenaṃ kimayo tattha,
atikāyā ayomukhā;
Chaviṃ bhetvāna khādanti,
saṅgiddhā maṃsalohite.

So ca taṃ nirayaṃ patto,
nimuggo sataporisaṃ;
Pūtikaṃ kuṇapaṃ vāti,
samantā satayojanaṃ.

Cakkhumāpi hi cakkhūhi,
tena gandhena jīyati;
Etādisaṃ brahmadatta,
mātugho labhate dukhaṃ.

Khuradhāramanukkamma,
tikkhaṃ durabhisambhavaṃ;
Patanti gabbhapātiyo,
duggaṃ vetaraṇiṃ nadiṃ.

Ayomayā simbaliyo,
soḷasaṅgulakaṇṭakā;
Ubhato abhilambanti,
duggaṃ vetaraṇiṃ nadiṃ.

Te accimanto tiṭṭhanti,
aggikkhandhāva ārakā;
Ādittā jātavedena,
uddhaṃ yojanamuggatā.

Ete vajanti niraye,
tatte tikhiṇakaṇṭake;
Nāriyo ca aticārā,
narā ca paradāragū.

Te patanti adhokkhandhā,
vivattā vihatā puthū;
Sayanti vinividdhaṅgā,
dīghaṃ jagganti sabbadā.

Tato ratyā vivasāne,
mahatiṃ pabbatūpamaṃ;
Lohakumbhiṃ pavajjanti,
tattaṃ aggisamūdakaṃ.

Evaṃ divā ca ratto ca,
dussīlā mohapārutā;
Anubhonti sakaṃ kammaṃ,
pubbe dukkaṭamattano.

Yā ca bhariyā dhanakkītā,
sāmikaṃ atimaññati;
Sassuṃ vā sasuraṃ vāpi,
jeṭṭhaṃ vāpi nanandaraṃ.

Tassā vaṅkena jivhaggaṃ,
nibbahanti sabandhanaṃ;
Sa byāmamattaṃ kiminaṃ,
jivhaṃ passati attani;
Viññāpetuṃ na sakkoti,
tāpane pecca paccati.

Orabbhikā sūkarikā,
macchikā migabandhakā;
Corā goghātakā luddā,
avaṇṇe vaṇṇakārakā.

Sattīhi lohakūṭehi,
nettiṃsehi usūhi ca;
Haññamānā khāranadiṃ,
papatanti avaṃsirā.

Sāyaṃ pāto kūṭakārī,
ayokūṭehi haññati;
Tato vantaṃ durattānaṃ,
paresaṃ bhuñjare sadā.

Dhaṅkā bheraṇḍakā gijjhā,
kākoḷā ca ayomukhā;
Vipphandamānaṃ khādanti,
naraṃ kibbisakārakaṃ.

Ye migena migaṃ hanti,
pakkhiṃ vā pana pakkhinā;
Asanto rajasā channā,
gantā te nirayussadaṃ.

Santo ca uddhaṃ gacchanti,
suciṇṇenidha kammunā;
Suciṇṇassa phalaṃ passa,
saindā devā sabrahmakā.

Taṃ taṃ brūmi mahārāja,
Dhammaṃ raṭṭhapatī cara;
Tathā rāja carāhi dhammaṃ,
_Yathā taṃ suciṇṇaṃ nānutappeyya pacchā”ti. _


Saṅkiccajātakaṃ dutiyaṃ.


Saṭṭhinipātaṃ niṭṭhitaṃ.


Tassuddānaṃ

Atha saṭṭhinipātamhi,
Suṇātha mama bhāsitaṃ;
Jātakasavhayano pavaro,
Soṇakaarindamasavhayano;
Tathā vuttarathesabhakiccavaroti.

15
0

Comments