5.3.11 Ahiṃsāniggahapañha

“Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā—  ‘ahiṃsāya cara loke, piyo hohisi maṃmivā’ti. Puna ca bhaṇitaṃ—  ‘niggaṇhe niggahārahaṃ, paggaṇhe paggahārahan’ti. Niggaho nāma, bhante nāgasena, hatthacchedo pādacchedo vadho bandhanaṃ kāraṇā māraṇaṃ santativikopanaṃ, na etaṃ vacanaṃ bhagavato yuttaṃ, na ca bhagavā arahati etaṃ vacanaṃ vattuṃ. Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ—  ‘ahiṃsāya cara loke, piyo hohisi maṃmivā’ti, tena hi ‘niggaṇhe niggahārahaṃ, paggaṇhe paggahārahan’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgatena bhaṇitaṃ—  ‘niggaṇhe niggahārahaṃ, paggaṇhe paggahārahan’ti, tena hi ‘ahiṃsāya cara loke, piyo hohisi maṃmivā’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo”ti.

“Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā—  ‘ahiṃsāya cara loke, piyo hohisi maṃmivā’ti, bhaṇitañca—  ‘niggaṇhe niggahārahaṃ, paggaṇhe paggahārahan’ti. ‘Ahiṃsāya cara loke, piyo hohisi maṃmivā’ti sabbesaṃ, mahārāja, tathāgatānaṃ anumataṃ etaṃ, esā anusiṭṭhi, esā dhammadesanā, dhammo hi, mahārāja, ahiṃsālakkhaṇo, sabhāvavacanaṃ etaṃ. Yaṃ pana, mahārāja, tathāgato āha—  ‘niggaṇhe niggahārahaṃ, paggaṇhe paggahārahan’ti, bhāsā esā, uddhataṃ, mahārāja, cittaṃ niggahetabbaṃ, līnaṃ cittaṃ paggahetabbaṃ. Akusalaṃ cittaṃ niggahetabbaṃ, kusalaṃ cittaṃ paggahetabbaṃ. Ayoniso manasikāro niggahetabbo, yoniso manasikāro paggahetabbo. Micchāpaṭipanno niggahetabbo, sammāpaṭipanno paggahetabbo. Anariyo niggahetabbo ariyo paggahetabbo. Coro niggahetabbo, acoro paggahetabbo”ti.

“Hotu, bhante nāgasena, idāni tvaṃ paccāgatosi mama visayaṃ, yamahaṃ pucchāmi, so me attho upagato. Coro pana, bhante nāgasena, niggaṇhantena kathaṃ niggahetabbo”ti?

“Coro, mahārāja, niggaṇhantena evaṃ niggahetabbo, paribhāsanīyo paribhāsitabbo, daṇḍanīyo daṇḍetabbo, pabbājanīyo pabbājetabbo, bandhanīyo bandhitabbo, ghātanīyo ghātetabbo”ti.

“Yaṃ pana, bhante nāgasena, corānaṃ ghātanaṃ, taṃ tathāgatānaṃ anumatan”ti?

“Na hi, mahārājā”ti.

“Kissa pana coro anusāsanīyo anumato tathāgatānan”ti?

“Yo so, mahārāja, ghātīyati, na so tathāgatānaṃ anumatiyā ghātīyati, sayaṃkatena so ghātīyati, api ca dhammānusiṭṭhiyā anusāsīyati, sakkā pana, mahārāja, tayā purisaṃ akārakaṃ anaparādhaṃ vīthiyaṃ carantaṃ gahetvā ghātayitun”ti?

“Na sakkā, bhante”ti.

“Kena kāraṇena, mahārājā”ti?

“Akārakattā, bhante”ti.

“Evameva kho, mahārāja, na coro tathāgatānaṃ anumatiyā haññati, sayaṃkatena so haññati, kiṃ panettha anusāsako kiñci dosaṃ āpajjatī”ti?

“Na hi, bhante”ti.

“Tena hi, mahārāja, tathāgatānaṃ anusiṭṭhi sammānusiṭṭhi hotī”ti.

“Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī”ti.

Ahiṃsāniggahapañho ekādasamo.