6.16 Aparantasahagatadiṭṭhinissaya

Katame ca te, cunda, aparantasahagatā diṭṭhinissayā, ye vo mayā byākatā, yathā te byākātabbā. Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā byākarissāmi? Santi, cunda, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino—  ‘rūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññan’ti. Santi pana, cunda, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino—  ‘arūpī attā hoti…  rūpī ca arūpī ca attā hoti…  nevarūpī nārūpī attā hoti…  saññī attā hoti…  asaññī attā hoti…  nevasaññīnāsaññī attā hoti…  attā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññan’ti. Tatra, cunda, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino—  ‘rūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññan’ti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi—  ‘atthi nu kho idaṃ, āvuso, vuccati—

“rūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā”’ti? Yañca kho te evamāhaṃsu—  ‘idameva saccaṃ moghamaññan’ti. Taṃ tesaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathāsaññinopi hettha, cunda, santeke sattā. Imāyapi kho ahaṃ, cunda, paññattiyā neva attanā samasamaṃ samanupassāmi kuto bhiyyo. Atha kho ahameva tattha bhiyyo yadidaṃ adhipaññatti.

Tatra, cunda, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino—  ‘arūpī attā hoti…  rūpī ca arūpī ca attā hoti…  nevarūpīnārūpī attā hoti…  saññī attā hoti…  asaññī attā hoti…  nevasaññīnāsaññī attā hoti…  attā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññan’ti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi—  ‘atthi nu kho idaṃ, āvuso, vuccati—

“attā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā”’ti? Yañca kho te, cunda, evamāhaṃsu—  ‘idameva saccaṃ moghamaññan’ti. Taṃ tesaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathāsaññinopi hettha, cunda, santeke sattā. Imāyapi kho ahaṃ, cunda, paññattiyā neva attanā samasamaṃ samanupassāmi, kuto bhiyyo. Atha kho ahameva tattha bhiyyo yadidaṃ adhipaññatti. Ime kho te, cunda, aparantasahagatā diṭṭhinissayā, ye vo mayā byākatā, yathā te byākātabbā. Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā byākarissāmi?

Imesañca, cunda, pubbantasahagatānaṃ diṭṭhinissayānaṃ imesañca aparantasahagatānaṃ diṭṭhinissayānaṃ pahānāya samatikkamāya evaṃ mayā cattāro satipaṭṭhānā desitā paññattā. Katame cattāro? Idha, cunda, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Vedanāsu vedanānupassī…pe…  citte cittānupassī…pe…  dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Imesañca, cunda, pubbantasahagatānaṃ diṭṭhinissayānaṃ imesañca aparantasahagatānaṃ diṭṭhinissayānaṃ pahānāya samatikkamāya. Evaṃ mayā ime cattāro satipaṭṭhānā desitā paññattā”ti.

Tena kho pana samayena āyasmā upavāṇo bhagavato piṭṭhito ṭhito hoti bhagavantaṃ bījayamāno. Atha kho āyasmā upavāṇo bhagavantaṃ etadavoca—

“acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante. Pāsādiko vatāyaṃ, bhante, dhammapariyāyo; supāsādiko vatāyaṃ, bhante, dhammapariyāyo, ko nāmāyaṃ, bhante, dhammapariyāyo”ti?

“Tasmātiha tvaṃ, upavāṇa, imaṃ dhammapariyāyaṃ ‘pāsādiko’ tveva naṃ dhārehī”ti.

Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā upavāṇo bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

Pāsādikasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.